استرس گرمایی در جوجه های گوشتی
ارسال شده توسط morghak در 92/8/19:: 4:5 عصر
| پرورش مرغ تخم گذار کلیک کنید پرورش مرغ گوشتی کلیک کنید پرورش بوقلمون کلیک کنید پرورش کبک کلیک کنید پرورش شترمرغ کلیک کنید |
| پرورش مرغ تخم گذار کلیک کنید پرورش مرغ گوشتی کلیک کنید پرورش بوقلمون کلیک کنید پرورش کبک کلیک کنید پرورش شترمرغ کلیک کنید |
درجه حرارت بدن طیور41?c برابر با 106?f می باشد . اگر پرند گان به هر دلیلی بین حرارت تولیدی بدن وحرارت ازدست رفته بدن نتوانند تعادل ایجاد کنند و گرمای تولیدی بیشتراز گرمای از دست رفته باشد دچار استرس گرمایی می شوند .
درفصل تابستان با افزایش درجه حرارت سالن شرایط زیر اتفاق می افتد :
- کاهش تولید
- افزایش تلفات
- له له زدن (Panting)
دمای ایده ال برای طیور 20 – 25 ?c می باشد و دمای بالا تراز 32درجه باعث اثرات سوءگرما یا Thermal stress خواهد شد .
تنشحرارتی و نگهداری درجه حرارت بدن : درجه حرارت بدن مرغهای اهلی در محدوده
نسبتاً دقیقی نگهداری می شود که بصورت حد بالاو حد پائین ریتم شبانه روزیدرجه حرارت
عمق بدن منعکس می گردد . درجوجه هایی که به خوبی تغذیه شدهباشند ، حد بالا 41.5 و
حد پائین 40.5 می باشد . محیط گرم یا افزایش فعالیتباعث افزایش درجه حرارت بدن به بالا
تر ازحد قابل قبول و محیط بسیار سردباعث خروج گرما از بدن و درنهایت در هر دو مورد
منجر به تلفات می شود . واکنش طیور در برابر حرارت : ناحیه آسایش حرارتی : دراین
ناحیه طیور بدوناینکه نیاز به تغیر درمصرف خوراک ویا فعالیت متابولیکی خاصی داشته
باشنددرجه حرارت بدن خود را ثابت نگه می دارند . ناحیه آسایش برای لاین هایمختلف بین
18.3-23.9?C می باشد . با کاهش درجه حرارت دراین ناحیه تحریکگیرنده های پوستی
را در پی داشته کهاین تحریک به هیپوتالاموس رفته که تنگشدن دیواره رگها وکاهش گردش
خون برای جلوگیری از اتلاف حرارت می گردد درنتیجه ثابت ماندن دمای بدن را در پی
خواهد داشت . با افزایش درجه حرارتدراین ناحیه باعث منبسط شدن پوست که این عمل
خود باعث افزایش شدت گردش خون(جابجایی، تشعشع، تماس) و افزایش اتلاف حرارت شده
در نتیجه ثابت ماندن دمایبدن را در پی خواهد داشت . عکس العمل های رفتاری به تنش
حرارتی: 1- کاهشرفتارهای اجتماعی 2- کاهش حرکت وایستادن 3- کاهش مصرف دان
وافزایش مصرف آب4- له له زدن 5- بالها افتاده و دور از بدن 6- پاشیدن آب بر روی تاج
وغبغبعکس العمل های فیزیولوژیکی به تنش حرارتی : 1) تطابق به درجه حرارت محیطی
بالا: قرلردادن جوجه در سن 5روزگی به مدت24ساعت دردرجه حرارت35-38درجه
میزان تلفات رادرپرندگانی که در44روزگی به مدت 8ساعت تنش حرارتی دیده بودندراکاهش
داده است . 2) تغیر در مصرف آب وغذا 3)تغیر در سرعت تنفس و PH خونافزایش گرما ، افزایش تعداد تنفس و له له زدنرا در پی خواهد داشت که ،افزایش دفع CO2 و کاهش بیکربنات پلاسما می شود در نتیجه افزایش PH ونهایتاً آلکالوزیس را در پی خواهد داشت .
4) تغیر در غلظت یونهای پلاسماافزایش دما باعث افزایش غلظت یونهای سدیم وکلر و کاهش
غلظت یونهای فسفروپتاسیم می شود . 5) افزایش برونده قلب وکاهش فشار خون جریان خون
از طریقتاج وغبغب وساق پا بدلیل اتساع عروق جانبی افزایش پیدا می کند وجریان خونبه
سمت احشاءدرحدود 44% کاهش پیدا می کند . (1984, Harison, bottje) نقش
هورمونی درتنظیم درجه حرارت : تاثیرات گرما درتولید 1. کاهش اشتها 2. کاهشرشد 3.
کاهش باروری 4. کاهش کیفیت لاشه 5. کاهش اندازه تخم مرغ 6. کاهشکیفیت پوسته تخم
مرغ 7. افزایش حساسیت در برابر بیماریها 8. افزایشکانیبالبسم 9. افزایش ضریب تبدیل
غذایی 10. افزایش تلفات اثراسترس گرماییبراحتیاجات غذایی : انرژی : احتیاجات انرژی
جهت نگهداری تا رسیدن درجهحرارت به 27درجه کاهش و به دنبال آن تا رسیدن به 34
درجه افزایش می یابد . افزایش چربی باعث افزایش مصرف ME وخوراک و کاهش تولید
حرارت می شود . مقدارحرارت افزوده چربی از مقدار حرارت افزوده پرتئین ها وکربو
هیدراتهاپائینتر است . پرتئین : تغیر درجه حرارت محیط طیور احتیاجات پرتئینی راتغیر
نمیدهد . به حداقل رساندن سطوح پرتئین و بهبود تعادل اسید های آمینه (متیو نینو لیزین
)حرارت افزوده را به حداقل می رساند . آب: مقدار مصرف آن جهتجبران دفع آب از
طریق تنفس به شدت بالا می برد بهترین درجه حرارت آب مصرفی10-12درجه می باشد .
در 30?C کا هش مصرف آب را خواهیم داشت و 44?C امتناعاز خوردن می شود
| پرورش مرغ تخم گذار کلیک کنید پرورش مرغ گوشتی کلیک کنید پرورش بوقلمون کلیک کنید پرورش کبک کلیک کنید پرورش شترمرغ کلیک کنید |
تغذیه سنین ابتدایی جوجه گوشتی
تغذیه جوجه پس از خروج از تخم تاثیر زیادی بر عملکرد گله در پایان دوره پرورش دارد به عبارت دیگر اگر شروع پرورش گله ای با تغذیه و مدیریت مناسب و صحیح توام باشد نه تنها گله ای یکنواخت از نظر وزنی تولید می شود بلکه عملکرد آن از نظر ضریب تبدیل غذایی و میزان تلفات نیز بهینه خواهد شد لذا برای موفقیت در این امر رعایت اصول تغذیه و مدیریت به ویژه در هفته اول پرورش از اهمیت ویژه ای برخوردار است حال سوال مطرح این است که اصول صحیح تغذیه در 48 ساعت اول پرورش کدام است ؟
اهمیت تغذیه اولیه
جوجه همراه با کیسه زرده بزرگی که حدود 20 درصد ازکل وزن بدن را تشکیل می دهد سر از تخم در می آورد کیسه زرده حاوی مقدار زیادی چربی و پروتئین بوده این مواد مغذی ، 50 درصد انرژی و 43 درصد پروتئین مورد نیاز جوجه را در چند روزاول زندگی تامین می کنند مواد غذایی کیسه زرده به سرعت کاهش یافته اغلب تا روز سوم کاملا جذب می شود هشتاد درصد چربی زرده در پایان نخستین روز خروج جوجه مصرف می شود میزان تری گلیسرید موجود در زرده درهنگام خروج از تخم کمتر از یک گرم بوده و اگر تری گلیسرید به عنوان منبع انرژی اولیه فرض شود بنابراین یک گرم تری گلیسرید با شرط بازده 95 درصد تنها قادر به تامین 8 تا 9 کیلوکالری انرژی متابولیسمی می باشد البته میزان نیاز جوجه به انرژی خیلی بیشتر از این حد بوده تری گلیسرید موجود در زرده به عنوان تنها منبع انرژی بعد از خروج جوجه از تخم کفایت نمی کند لذا دسترسی به غذا پس از خروج جوجه از تخم لازم و ضروری است . تحقیقات نشان داده است که دسترسی به غذا باعث جذب سریع تر کیسه زرده می گردد با حرکت روده ها در جوجه هایی که تغذیه شده اند انتقال زرده به داخل روده سریع تر شده آلودگی ناشی از عدم جذب کیسه زرده نیز به میزان زیادی کاهش می یابد جوجه ها به طور غریزی پس از خروج از تخم به جستجوی غذا می پردازند ورشد تقریبا 24 ساعت بعد از خوردن غذا شروع می شود عدم دسترسی به غذا موجب افت چشمگیر وزن بدن می شود. در بررسی انجام گرفته جوجه هایی که به مدت 48 ساعت غذا دریافت نکرده بودند 8/7 درصد وزن بدن خود را از دست داده وزن روده کوچک نیز 80 درصد کاهش پیدا کرد در این جوجه ها کاهش چربی و پروتئین در بافت های بدن بیشتر از سایر ترکیبات مشخص بود اما در جوجه هایی که به آب و غذا دسترسی داشتند وزن نهایی جوجه ها 500 گرم بیشتربوده وزن روده کوچک و به تبع آن سطح جذب مواد مغذی افزایش یافته بود همان طور که قبلا ذکر شد زرده نمی تواند اهمیت چندانی در تامین انرژی برای جوجه داشته باشد.
در آزمایشی کیسه زرده تعدادی از جوجه ها بلافاصله پس از هچ از بدن آنها خارج شده سپس غذا در اختیار آنها قرار داده شد طبق نتایج به دست آمده رشد جوجه های مزبور در روز چهارم کاملا مشابه با رشد جوجه های دارای کیسه زرده در هنگام خروج از تخم بود . عدم دسترسی به غذا در روزهای اول پس از خروج جوجه از تخم باعث کاهش رشد پرزها و ترشح آنزیم های روده می گردد و با مصرف غذا فعالیت آنزیم ها و رشد روده بیشتر می شود تغذیه اولیه جذب بهتر زرده وبهبود جذب مواد مغذی در پرنده را به دنبال خواهد داشت . عدم تغذیه صحیح در سنین اولیه بر رشد عضلات تاثیر منفی گذارده این تاثیر بر عضلات سینه نسبت به بقیه عضلات مشهودتر است . همچنین مکانیسم تشنگی در جوجه های تازه از تخم خارج شده به خوبی توسعه نیافته است و تا زمانی که جوجه از غذا تغذیه نکرده باشد تشنگی تحریک نمی شود این بدان معنی است که تشنگی با مصرف مواد مغذی و انرژی زا تحریک می گردد لذا دسترسی به غذا در ساعات اولیه برای رسیدن به رشد مطلوب مهم است .
تاثیر تغذیه اولیه بر سیستم ایمنی
سیستم ایمنی جوجه های تازه متولد شده برای رشد وتکامل نیازمند مصرف غذا می باشد مصرف غذا مواد مغذی لازم جهت رشد و نمو اندام های لمفاوی ثانویه که در زمان تولد جوجه وجود نداشته یا نابالغ است را فراهم می کند عدم دسترسی به دان و مواد مغذی مانع از پاسخ مناسب سیستم ایمنی به واکسیناسیون در ابتدای زندگی جوجه می گردد فقدان مواد مغذی و یا پاسخ های هورمونی به گرسنگی ، سیستم ایمنی را برای مدت طولانی متاثر می کند گرسنگی اولیه جوجه ها می تواند برمقاومت پرنده نسبت به بیماری در تمام طول زندگی تاثیر می گذارد .
ضرورت استفاده از دان کامل به جای آرد ذرت
جوجه ها در هنگام خروج از تخم به شدت از نظر هیدارت کربن فقیر بوده بنابراین تغذیه اولیه با جیره آغازین مناسب که ذرت به عنوان یک ماده اصلی در آن استفاده شده باشد به سرعت باعث افزایش میزان هیدارت کربن در بدن جوجه میگردد در صورت تاخیر در دسترسی جوجه ها به منبع هیدارت کربن امکان بروز کتوز و کم آبی به وجود می آید . به دلیل مقدار کم هیدارت کربن در تخم مرغ احتمال می رود که تنها منبع تامین گلوکز جهت ذخیره سازی گلیکوژن که در حقیقت مولد انرژی درعمل جوجه در آوری است فرآیند نوسازی گلوکز از سوخت و ساز پروتئین باشد از آن جا که در زمان تغییر تنفس کوریوآلانتوئیکی به تنفس ششی کمبود اکسیژن وجود دارد چرخه گلیکولیز برای تامین انرژی نسبت به اکسیداسیون اسیدهای چرب برتری دارد ذخیره گلیکوژن در بدن جوجه پس از در امدن ازتخم تا زمان سازگاری کامل با اکسیژن به سرعت کاهش پیدا می کند و پس از آن جوجه ها می توانند از چربی موجود در بدن و کیسه زرده استفاده کنند افزایش وابستگی به چربی برای تامین انرژی به خصوص هنگامی که با عدم دسترسی به گلوکز همراه باشد باعث بروز کتوز پیشرفته درجوجه ها می شود تولید آب حاصل از سوخت و ساز را که از نظر رطوبت بافتی بسیار ضروری است کاهش می دهد اتکا به نوسازی گلوکز از منشا پروتئین در این زمان احتمالا مانع از مصرف پروتئین در مسیر رشد می شود . در یک بررسی مشاهده شد که اگر جیره منحصرا حاوی هیدارت کربن بوده ازنظر مواد پروتئینی فقیر باشد به دلیل کمبود پروتئین اولیه نارسایی رشد بافت های بدن در ابتدای تولد بوجود خواهد آمد بنابراین منحصرا استفاده از آرد ذرت یا نشاسته ذرت توصیه نشده استفاده از دان آغازین از روز اول جهت رسید به رشد مناسب و مطلوب پیشنهاد می گردد . در آزمایشی دیگر استفاده از جیره های غنی از هیدارت کربن و تاثیر آن بر عملکرد جوجه های گوشتی مورد ارزیابی قرارگرفت جوجه ها با جیره آغازین بر پایه ذرت خرد شده و نیز تاثیر مثبت احتمالی اضافه کردن مکمل پروپیونات بر روند نوسازی گلوکز در سه روز اول جوجه ریزی تغذیه شدند در نتایج حاصله جیره های غنی از هیدارت کربن سبب کاهش روند رشد شد که این امر تا زمان عرضه جوجه ها به بازار جبران نشد نتایج نشان دادند که فقر پروتئین در سنین اولیه رشد به هیپرپلازی بافتی منجر می گردد استفاده از پروپیونات موجب کاهش تلفات اولیه گردیده در کل دوره رشد مصرف پروپیونات و جیره آغازین استاندارد روند وزن گیری را بهبود بخشید زیرا اسید پروپیونیک در طیور به عنوان واسطه نوسازی گلوکز بوده در دستگاه گوارش به سرعت و به طور کامل جذب می شود اسید پروپیونیک همچنین خاصیت باکتری کشی به ویژه در مورد سالمونلا و سایر عوامل بیماری زایی که توسط جوجه ها بلغ شده اند نیز دارد .
مصرف آّب حاوی شکر
همانطور که گفته شد دسترسی به غذا در روزهای اولیه برای رسیدن به رشد مطلوب مهم است البته اگر آب نیز حاوی مواد انرژی زایی نظیر شکر باشد .عملکرد بهتری حاصل می گردد. در یک بررسی جوجه هایی که در یک روزگی آب حاوی 5 درصد شکر مصرف کرده بودند در مقایسه با جوجه ای شاهد 50 گرم وزن بیشتر ، 5 درصد ضریب تبدیل غذایی بهتر و 25/0 درصد مرگ و میر کمتری داشتند این نتایج بیانگر این مطلب است که آب محتوی یک ماده انرژی زا باعث بهبود عملکرد جوجه های گوشتی می شود . با تجویز خوراکی آب شکر پس از خروج جوجه ها از تخم گلوکز از همان ساعات اولیه در دسترس جوجه ها قرار داده می شود در تحقیقی دیگر میزان گلیکوژن کبدی جوجه هایی که از همان ابتدا جیره آغازین به همراه آب شکر دریافت کرده بودند از 10 میلی گرم درگرم در زمان خروج از تخم به بیشتر از 100 میلی گرم در گرم در 2 روزگی رسیده بود البته باید دقت شود که غلظت بیش از حد مایع حاوی گلوکز باعث ایجاد اسهال خواهد شد .
استفاده از محلول اکلترولیت و مولتی ویتامین
جوجه پس از خروج از تخم در معرض انواع عوامل استرس زای موقت یا دائم قرار میگیرد استرس تاثیر فراوانی بر متابولیسم ، سیستم ایمنی و سلامتی طیور دارد افزایش فشار خون ، انقباضات خفیف و مداوم ماهیچه ای ، افزایش تعداد تنفس و ضربان قلب و حساسیت عصبی تغییر در سیستم گردش خون ، کاهش مصرف دان و کاهش رشد ازعوارض استرس در جوجه ها می باشند علاوه بر این با بروز استرس ، دستگاه لمفاوی طیور تحت تاثیر قرار گرفته تحلیل می رود و جوجه ها پاسخ مناسبی به واکسیناسیون نخواهند داد استرس به از دست رفتن وزن بدن کاهش جذب مواد مغذی از بخش انتهایی روده کوچک افزایش ذخیره چربی و کاهش ذخیره پروتئین ، کاهش تولیدپادتن و تعداد سلول های لمفاوی منجر می گردد حال چگونه میتوان استرس راکاهش داد تحقیقات نشان داده است که استفاده از محلول الکترولیت و مولتی ویتامین در آب آشامیدنی جوجه هایی که درمعرض استرس حمل نقل و حرارتی بودند باعث بهبود عملکرد و کاهش تنشهای حاصل از استرس می شود.
ویتامین D3 موجود دراین محلول درتنظیم عمل سلول های ایمنی بدن نقش مهمی را ایفا می کند علاوه بر این وجود ویتامین D3 به معدنی شدن واستحکام استخوان نیز کمک بزرگی خواهد نمود ویتامین E جهت رشد جوجه ها به ویژه برای به حداکثر رسیدن واکنش ایمنی بدن مفید است در خصوص ویتامین K و احتمال کمبود آن اضافه کردن این ویتامین در این دوره به ویژه در روزهای اولیه پرورش می تواند سودمند باشد در این مقطع هنوز جمعیت میکروارگانیسم های روده توسعه نیافته بنابراین جوجه ها به ویتامین K کمی دسترسی دارند اضافه کردن این ویتامین علاوه بر تقویت سیستم ایمنی بر تکامل بافت استخوانی نیز موثر می باشد تجویز ویتامین C در آب آشامیدنی جوجه هایی که تحت شرایط استرس حمل و نقل استرس حرارتی و یا بیماری قرار گرفته اند مفید واقع خواهد شد زیرا در این شرایط نیاز متابولیسمی به ویتامین C افزایش یافته در عین حال باعث بالا بردن مقاومت سیستم ایمنی بدن می گردد. نتایج تحقیقات صورت گرفته نشان داد که در جوجه های در معرض استرس شدید حمل و نقل میزان اسید آسکوربیک غده فوق کلیوی درعرض 10 دقیقه تخلیه شده و کاهش شدید اسید آسکوربیک در انها دیده می شود اضافه نمودن مکمل ویتامین اسید آسکوربیک به آب آشامیدنی باعث ذخیره مجدد آن در غده فوق کلیوی می گردد. الکترولیت ها از نظر تغذیه و فیزیولوژی جایگاه خاصی دارند وعلت آن وجود انواع ذرات یونی در مایعات مختلف بدن پلاسما ، مایع درون سلولی ، مایع بین بافتی ، ادرار و ... می باشد به منظور کاهش اثرات ناشی از استرس حمل ونقل اضافه کردن الکترولیت ها به آب آشامیدنی مفید خواهد بود . الکترولیت ها می توانند به طور معنی داری ، PH خون ، فشار Co2 و HCO را در طیور تغییر دهند و در صورت اختلال در تعادل اسید وباز می توان با استفاده از الکترولیت های مایع این اختلالات را بر طرف کرد نقش الکترولیت ها را می توان به صورت زیر خلاصه کرد :
تنظیم فشار اسمزی و تعادل اسید و باز ، انتقال امواج عصبی ، کمک به جذب منوساکاریدها ، اسیدهای آمینه و نمک های صفراوی ، شرکت در سیستم انتقالی سلولی و شرکت در سیستم های هورمونی .
نتیجه گیری
تاخیر در دسترسی کامل به آب و دان ، بر وزن و عملکرد آینده جوجه ها ، تاثیر دارد . استفاده از جیره آغازین استاندارد متناسب با نیازهای جوجه از روز اول پرورش همراه با ترکیبات حمایتی ( آب شکر ، مولتی ویتامین و الکترولیت ) نقش مهمی در دستیابی به نتایج مطلوب خواهد داشت .
| پرورش مرغ تخم گذار کلیک کنید پرورش مرغ گوشتی کلیک کنید پرورش بوقلمون کلیک کنید پرورش کبک کلیک کنید پرورش شترمرغ کلیک کنید |
اهمیت گوشت طیوردر تغذیه انسان
مزیت های پرورش طیور:
1- ارزش غذایی گوشت مرغ
2- افت بعد از کشتار
3- سلامت و بهداشتی بودن گوشت
میزان تولید و مصرف سرانه در ایران :
بر طبق نظر فائو میزان مصرف پروتئین حیوانی برای هر فرد ایرانی 17 گرم در روز است که میزان 55.2% آن ازطیور تامین می شود .
عوامل موثر بر روی عملکرد جوجه های گوشتی
حرارت ، نور ، سطح ، تهویه ، تغذیه ، بهداشت ، سویه ، واکسیناسیون و سن گله مادر .
اهمیت کیسه زرده و نقش تغذیه ای آن :
تامین موارد مغذی برای جوجه در زمان انکوباسیون و زمان بعد از هچ .
اهمیت تغذیه در دوران آغازین :
1) اهمیت تغذیه آغازین بر عملکرد گله در پایان دوره
الف ) یکنواختی گله ازنظر وزنی
ب ) بهینه شدن ظریب تبدیل غذایی
ج ) بهینه شدن میزان تلفات
2) ضرورت تغذیه آغازین در رابطه با کوتاه شدن دوره پرورش:
3) اهمیت تغذیه آغازین در کاهش سریع اندازه کیسه زرده :
اهمیت جذب سریعتر کیسه زرده :
الف) مصرف سریعتر مواد مغذی موجود در کیسه زرده
ب ) جذب سریع کیسه زرده و رابطه آن با بهداشت
4-اهمیت تغذیه آغازین در پیشرفت پاسخ ایمنی :
جوجه تازه هچ شده آنتی بادیهای مورد نیاز بدن خود را ازآنتی بادیهای منتقل شده از مادر به کیسه زرده به دست می آورد .
سیستم ایمنی جوجه های تازه متولد شده برای رشد و تکامل نیازمند مصرف غذا می باشد .
عدم دسترسی به دان و مواد مغذی مانع از پاسخ مناسب سیستم ایمنی به واکسیناسیون در ابتدای زندگی جوجه می شود . همچنین فقدان مواد مغذی پاسخهای هورمونی به گرسنگی سیستم ایمنی را برای مدت طولانی متاثر می سازد . همچنین بورس فابریسیوس نقش اصلی را در ایجاد نوعی آنتی بادی ایفا می کند که با گذشت غذا از میان GIT بورسا را با واریته هایی از آنتی ژنها مواجه می سازد.
5) اهمیت تغذیه آغازین در رشد اندامهای مختلف بدن:
الف : اندامهای گوارشی
ب) اثر بر روی رشد عضلات سینه واعضای دیگر بدن
آزمایشات نشان داده است که تغذیه آغازین باعث افزایش رشد عضلات سینه به مقدار 10 تا 15 درصد می شود .
پیشنهادات :
1- مصرف ذرت یا پیشدان در ابتدای دوره
2- مصرف آب شکر در ابتدای دوره
3- مصرف الکترولیتها و مولتی ویتامینها در ابتدای دوره
نتیجه گیری
تاخیر در دسترسی کامل به آب ودان بروزن وعملکرد آینده جوجه ها تا ثیر دارد . استفاده از جیره ی آغازین استاندارد متناسب با نیازهای جوجه از روز اول پرورش همراه با ترکیبات حمایتی (آب شکر- مولتی ویتامین والکترولیتها) نقش مهمی در دستیابی به نتایج مطلوب خواهد داشت .
منابع:
1) فرخوی ، م ، راهنمای کامل پرورش طیور، انتشارات واحد آموزش و پژوهش معاونت کشاورزی سازمان اقتصادی کوثر
2) زهری ، م ، اصول پرورش طیورگوشتی ، انتشارات دانشگاه تهران
3) گلیان ، ا ، تغذیه طیور ، انتشارات سازمان اقتصادی کوثر
4) پوررضا ، ج ، اصول علمی وعملی پرورش طیور ، انتشارات دانشگاه صنعتی اصفهان
| پرورش مرغ تخم گذار کلیک کنید پرورش مرغ گوشتی کلیک کنید پرورش بوقلمون کلیک کنید پرورش کبک کلیک کنید پرورش شترمرغ کلیک کنید |
مدیریت جوجه گوشتی:24 ساعت اول زندگی
مهمترین بخش زندگی جوجه
24 ساعت اول زندگی جوجه های گوشتی مهمترین بخش زندگی آنها می باشد. سالن ها باید اماده بوده و یک روز قبل از رسیدن جوجه سرکشی شوند. در ادامه برخی پارامترهای اساسی که باید قبل و در طول ساعات اولیه زندگی جوجه گوشتی جهت داشتن آغاز و پایانی خوب مورد توجه قرار گیرد ، آمدهاست.
بهبودهای ژنتیکی
در دو دهه اخیر ، سن تولید جوجه گوشتی 2 کیلوگرمی از 60 روز به کمتر از 40 روز کاهش یافته است. یعنی هفته اول زندگی جوجه گوشتی امروزی 20 درصد کل زندگی جوجه را در بر می گیرد در حالیکه در 20 سال گذشته تنها 10 درصد آنرا تشکیل می داد. این رشد سریع ، مدیریت در طی هفته اول زندگی را می طلبد. کاهش در عملکرد به دلیل مدیریت نامناسب قابل جبران نیست زیرا فرصتی وجود ندارد.
کیفیت هوا
پس از بیوسکوریتی ، عامل مهم بعدی تامین هوای تازه ، گرم و با کیفیت و غنی از اکسیژن برای جوجه های تازه هچ شده می باشد. طبیعتا نای جوجه ها به هنگام حمل در سینی ها و در جعبه ها آزرده می شود. اغلب جوجه ها در طی هچ ، در معرض گاز فرمالدئید و هوای آلوده قرار می گیرند. اطمینان از بهینه بودن کیفیت هوا برای جوجه ها و عدم وجود سطوح غیرقابل قبول دی اکسیدکربن و آمونیاک مهم می باشد. مقادیر اضافی این محرک ها می تواند سبب افسردگی ، دهیدراته شدن ، لاغری و سرانجام مرگ شود. تهویه ضعیف می تواند باعث تجمع مونوکسیدکربن و رسیدن به سطوح سمی شود. سمیت سبب شرایط برگشت ناپذیری می شود که نمی تواند با تهویه اضافه تصحیح شود. تامین هوایی با کیفیت قابل قبول هنر است. هدف ، تامین هوای تازه برای جوجه ها بدون ایجاد سرما و کوران برای آنها و اتلاف انرژی گرمایی ست. سرپرست فارم جوجه گوشتی باید بداند چگونه سالن را جهت فراهم نمودن هوای تازه و گرم دایمی و صرف نظر از شرایط هوایی بیرون از سالن مدیریت نماید.
دمای برودینگ
چرخه تولید جوجه گوشتی کوتاه است. جوجه های گوشتی در نیمی از زندگی خود دارای سیستم تنظیم دمای توسعه نیافته می باشند که نمی تواند دمای داخلی بدن را به هنگام قرار گرفتن در معرض دماهای خارجی تنظیم کند. بنابراین ، برودینگ مناسب حیاتی ست و رشد بهینه در طول اولین روزهای زندگی با دوره رشد جوجه در ارتباط خواهد بود. اعمال مدیریتی باید بسته به شرایط آب و هوایی و شرایط جغرافیایی محل اصلاح شود. با این وجود ، باید دمای 33-31 درجه سانتیگراد برای تمام جوجه های بدون استثنا تامین شود. آزمایشات انجام شده نشان داد در جوجه های پرورش یافته با دماهای کمتراز این مقادیر ، کاهش رشد ، راندمان خوراک بالاتر و افزایش مرگ و میر دیده شد (جدول 1). هزینه تولید هر پوند گوشت در دماهای برودینگ زیر حد اپتیمم ، 6/1 سنت افزایش یافت. در صد مرگ و میر برای جوجه های مذکور بیش از 8 درصد بود که 5 درصد آن به دلیل آسیت بود. قبل از رسیدن جوجه ها ، دما در ناحیه برودینگ توسط دماسنج دیجیتال بررسی شود. دما در سطح 2 سانتیمتری بستر اندازه گیری شود. بعد از ورود جوجه ها ، رفتار آنها و الگوی توزیع آنها در سالن ، چگونگی دما و تهویه را نشان می دهد. در واقع ، نیازی به تجهیزات پیشرفته وجود ندارد ، زیرا رفتار جوجه ها نشان دهنده هر گونه مشکلی خواهد بود مدیران فارم نیاز به درک و تشخیص رفتار جوجه ها در هنگام آسایش و استرس دارند.
آب
جوجه ها می توانند به میزان 100 ساعت یا بیشتر محروم از آب و خوراک باشند. در این مدت آنها از بقایای مواد مغذی کیسه زرده خود استقاده می کنند. با این وجود ، محدود کردن عمدی آب و خوراک توصیه نمی شود. بطور ایده آل ، جوجه ها باید در کمتر از 8 ساعت پس از هچ به آب و خوراک دسترسی داشته باشند. تاخیرهای طولانی تر می تواند منجر به دهیدراتاسیون جوجه شود. در صورت پیش بینی تاخیرهای طولانی hydrant مغذی تجاری وجود دارد که می تواند به هنگام آنتقال جوجه ها به فارم در باکس ها قرار بگیرد. کیفیت ، تمیزی و دمای آب باید پیش از ورود جوجه کنترل شود. آب آلوده می تواندسبب انتشار بیماری و ایجاد اسهال شود که منجر به دهیدراتاسیون و مرگ گله های جوان می شود. اگر انتقال پرندگان به مدت طولانی انجام شده باشد ، پیشنهاد می شود در 4-3 ساعت اول آب و سپس خوراک در دسترس جوجه ها قرار گیرد. به عبارت دیگر ، ضروریست که جوجه ها به محض ورود برای مصرف آب تشویق شوند. برخی از مدیران در چند ساعت اول زندگی شکر به آب اضافه می کنند (4 درصد محلول). شکر به تجدید انرژی جوجه ها کمک کرده و جوجه ها را به مصرف خوراک تشویق می کند. همچنین آب شیرین می تواند روده جمع شده جوجه را نرم نموده و سطح داخلی دستگاه گوارش را برای دریافت خوراک آماده سازد. پس از افزودن شکر ، افزودن مکمل ویتامینی به آب در 3 ساعت اول زندگی جهت تقویت جوجه توصیه می شود. به استثنای زمان واکسیناسیون ، آب آشامیدنی باید به میزان کافی کلر زده باشد. میزان کلر در سطح آبخوری ها باید ppm 1 در آبخوری های نیپل ، ppm 2 در آبخوری های پلاسن و ppm 3 در آبخوری های trough باشد.
محیط
محیط جوجه های تازه هچ شده باید تا حد امکان محصور باشد. این محیط باید با محیطی که برای نوزاد انسان فراهم می شود ، مقایسه شود و باید راحت ، تمیز و گرم باشد در 24 ساعت اولیه توجه کامل به جوجه ها شود.
تراکم تجهیزات
پیش از ورود جوجه ها ، مدیر فارم باید مطمئن شود که ناحیه برودینگ کاملا آماده بوده و برای تعداد جوجه های در راه کافی باشد. این توجه شامل فضای بستر کافی ، دانخوری ، آبخوری ، مواد بستر تازه و با کیفیت بالا در ناحیه برودینگ و غیره می باشد. بعلاوه ، تعداد کافی دانخوری و آبخوری و توزیع مناسب آنها حیاتی است.
کیفیت بستر
توجه به شرایط بستر باید دائمی باشد. بستر قدیمی ، کلوخه شده ، خیس یا گرد و خاکی باید با بستر تازه و با کیفیت بالا تعویض شود. هدف از تعویض بستر ، کاهش قرار گرفتن جوجه ها در معرض سطوح بالای آلودگی در چند ساعت اول است که سیستم ایمنی هنوز نابالغ می باشد ، نوع بستر ، دما ، بافت و رطوبت می توانند بر بقا و پیشرفت جوجه تاره هچ شده اثر گذارند. جوجه ها می توانند مقدار زیادی از دمای بدن خود را از طریق پوست پاهایشان در تماس با بستر از دست دهند. بنابراین ، بستری که پیش از ورود جوجه ها بطور مناسب گرم مشده باشد ، می تواند سبب کاهش سلامتی و در نتیجه بقای جوجه شود. در مکان های سرد ، همراه با گرم نمودن ناحیه برودینگ برای حداقل 24 ساعت قبل از رسیدن جوجه ها ، از گرم شدن بستر نیز مطمئن شوید ، برای بررسی دمایی بستر می توان از یک دماسنج استفاده نمودیا بطور ساده تر ، از طریق لمس پای جوجه و ارزیابی دمای آن ، دمای بستر را تعیین نمود.
خوراک و آب
مدیریت همچنین شامل توجه به قابلیت دسترسی خوراک و آب با کیفیت بالاست. آب باید همدما با محیط بوده واندازه ذرات خوراک برای جوجه اپتیمم باشد. 85 درصد بدن جوجه تازه هچ شده از آب تشکیل شده است. با اتلاف 10 درصد آب بدن جوجه از گله حذف شده و در صورت 20 درصد دهیدراتاسیون جوجه می میرد. دسترسی سریع جوجه به مقدار کافی آب مهم می باشد. این مطلب باعث افزایش مصرف خوراک و بهبود وزن بدن خواهد شد. اگر آب و خوراک به میزان کافی مصرف شود و دمای برودینگ مناسب بوده و هوای با کیفیت بالا فراهم شود ، وزن جوجه در هفت روزگی 4 برابر خواهد شد. برای نظارت بر مصرف کافی خوراک ، انتخاب تصادفی جوجه ها و لمس چینه دان های آنها توصیه می شود. چینه دان ها باید کاملا پر باشند. اگر چینه دان نیمه خالی باشد ، باید مشکلی در مدیریت وجود داشته باشد و نکات گفته شده در بالا باید به دقت مورد بررسی قرار هیچگاه برای اصلاح اشتباهات دیر نیست اما پیش از اصلاح اشتباه ، مشکل باید مشخص شود.
نتیجه
قبل از ورود جوجه ها ، سالن باید به دقت بررسی شود. پس از یک شروع ضعیف ، زمان کمی برای جبران رشد جوجه گوشتی که مدت زندگی آن تنها 1000 ساعت است ، وجود دارد . بنابراین ، هر ساعت 1/0 درصد زندگی جوجه را دربر می گیرد. در یک دوره 24 ساعته ، 4/2 درصد عملکرد می تواند از دست رود. بسیاری از تولید کنندگان می دانند که اتلاف عملکرد روز اول یا هفته اول در عملکرد نهایی منعکس خواهد شد.
جدول 1-اثر دماهای برودینگ مختلف بر روی عملکرد جوجه های گوشتی نر و ماده در 24 روزگی
|
پارامترها |
32-31 درجه سانتگراد |
خنک |
سرد |
|
وزن بدن در 7 روزگی (گرم) |
11/138 |
10/129 |
78/120 |
|
وزن بدن (گرم) |
98/2335 |
47/2298 |
38/2258 |
|
وزن بدن (پوند) |
145/5 |
063/5 |
974/4 |
|
ضریب تبدیل |
803/1 |
829/1 |
862/1 |
|
میانگین افزایش وزن روزانه (گرم) |
62/55 |
73/54 |
77/53 |
|
درصد حذف |
42/0 |
92/2 |
75/3 |
|
درصد آسیب |
67/1 |
67/1 |
00/5 |
|
درصد کل تلفات |
92/2 |
83/5 |
33/8 |
|
شاخص 24 روزگی |
42/299 |
72/281 |
68/246 |
|
افزایش هزینه در برابر کنترل (سنت) |
00/0 |
78/0 |
66/1 |
| پرورش مرغ تخم گذار کلیک کنید پرورش مرغ گوشتی کلیک کنید پرورش بوقلمون کلیک کنید پرورش کبک کلیک کنید پرورش شترمرغ کلیک کنید |
مقدمه 
ساختمانهای مرغداری بایستی به طریقی ساخته شوند که در زمستان گرم ودر تابستان خنک باشد . رعایت اصول صحیح ساختمان وعایق بندی سقف ودیوارها ووجود دستگاههای تهویه مناسب از تراکم رطوبت جلوگیری می کند و مانع مرطوب شدن بستر شده به ترتیب از شیوع بیماریهای انگلی ازجمله کوکسیدوز جلوگیری به عمل می آورد .
در رابطه با ساختمان مرغداری توجه به پنج فاکتور مهم است :
1 - دائمی یا موقتی بودن لانه
2 - اندازه ساختمان
الف:انفرادی
ب:ردیفی
پ:چند ردیفی
3 - ساختمان از نظر پرورش
4 - شکل از نظر پرورش
5 - مصالح ساختمانی
ساختمان مرغداری را نباید برای استفاده طولانی در نظر گرفت بلکه باید طوری ساخت که حداکثر پس از 10 تا 15 سال بتوان تغییراتی همراه با پیشرفتهای روزمره درامورساختمانی درآن به عمل آورد . در هلند عقیده بر این است لانه را برای مدتی حدود 10 سال ساخت تا پس از این مدت بدون این که خسارت زیادی
بر مرغداری وارد آید بتوان آن خراب کرد وبا مصا لح باقیمانده لانه جدیدی طبق اصول وقواعد روز بنا نمود
ساختمان مرغداری از نظر پرورش شامل :
1- ساختمان مرغ مادر (چه مرغ مادر گوشتی چه تخمی)
2- ساختمان انکو باسیون
3- ساختمان پرورشی جهت جوجهای گوشتی
ساختمانهای مرغداری از نظر طراحی شامل :
1- مرغداری گوشتی :
الف: سیستم باز
ب:سیستم بسته
2- مرغ مادر:
الف : سیستم باز ب : سیستم بسته
سیستم بسته : الف: سیستم قفس ب : سیستم بستر
3-ساختمان انکوباسیون
جدا از نوع پرورش ونوع ساختمان که تقسیم بندی شدبسته به نوع منطقه وشرایط آب وهوایی طراحی ساختما ن متفاوت است یعنی اینکه نوع مصالح مورد استفاده متفاوت است بسته به میزان سرمایه گزاری نیز در انتخاب نوع مصالح دخیل است چنانچه در مناطق شمال کشور وبسیاری از کشورهااز چوب بیشتر استفاده می شود جدایی از تفکیک موارد بالا جهت تهیه ساختمان مرغداری از هر نوع که باشد طراحی آن در مناطق ایران به شرح زیر است :
شکل ساختما ن :
ساختمان را ممکن به اشکال ، ساده ودوسقفی ساخت . در نوع ساده که بیشتر در مرغداری های کوچک عمل می شود ازیک سقف مسطح ویا شیبدار استفاده می شود شیب از جلو به عقب است واینکار هم سبب گرفتن نور بیشتری می گردد وهم آب باران در جلوی ساختمان جمع نمی شود . در ساختمان دو سقفی ، تهویه بخوبی صورت گرفته سقف اصلی شیب دار است وفضای بین سقف اول ودوم بعنوان انبار می تواند مورد استفاده قرار گیرد .
مصا لح ساختمانی :
شامل چوب وآجروسیمان وبلوک وهمچنین ورقهای فلزی وآ لومنیوم و یا ایرانیت ، البته استفاده ازهرکدام از این مصالح دارای معایب ومزایایی است .
ساختمانهای اداری ومسکونی باید در مدخل فارم احداث شوند . اولین قدم در احداث واحد مرغداری محل مزرعه است و باید به نحوی انتخاب شود که با سایر مراکز پرورش فاصله داشته باشد البته با توجه به اینکه بیماریهای مثل نیوکاسل و برونشیت از مسافتهای بسیاردور و از طریق مواد به راحتی منتقل می شودوبعضی ازعوامل بیماری زا مثل MG از طریق تماس مستقیم و توسط انسان ویا مواد مختلف منتقل
می شود. درمناطقی مثل شمال کشور که رطوبت نسبی زیاد است وامکان استفاده از سیستم خنک کننده تبخیری موجود نیست سیستم آشیانه های باز توصیه می گردد .
عملیات ساختمانی :
پی ساختمان در صورت دائمی بودن ساختمان باید به پی آن توجه زیادی نمود. تا بدین وسیله رطوبت لانه را به حداقل رساند. و ضد عفونی در آن به خوبی صورت گیرد. در کشورهای اروپایی و آمریکایی در لانه های دائمی برای پی از کانگریت یا سمنت استفاده می گردد .در ایران برای پی و پایه های ساختمان از شفته (مخلوط آهک،خاک، سنگ . آب) استفاده می کنند. عمق پی 15 تا 60 سانتیمتر، و عرض آن حداقل دو برابر عرض دیوار باید باشد. پی حداقل 40 سانتیمتر از سطح خاک بالاتر باشد تا رطوبت نتواند به آسانی در لانه نفوذ کند .کف باید طوری باشد که به هر طریق از نفوذ رطوبت زیرین جلوگیری نماید کف بایستی قابل شستشو باشد وبتوان آن را ضد عفونی کرد . از زمین طبیعی به عنوان کف جایگاه نمی توان استفاده کرد .کف جایگاه باید حداقل 25 الی 30 سانتیمتر از کف زمین بلندتر باشد تا از خشک بودن لانه اطمینان حاصل کنیم . کف ها امروزه به دو صورت ساخته می شوند :
1- کف توری : کف توری در ایران زیاد معمول نیست . در اسرائیل و آمریکا و کشورهای اروپایی مورد استفاده قرار می گیرد . حدود یک متربلندتراز کف اصلی تور سیمی یا پرده های چوبی نصب می شود . از محاسن این روش مرغ ها برروی فضولات خود قرار نمی گیرند . از نظر بهداشتی بسیار مناسب اماگرانقیمت است.
2-کف معمولی : این کف ها رامی توان بدون استفاده از مصالح ساختمانی یا با استفاده از مصالح ساختمانی بنا نمود . بدون استفاده از مصالح ساختمانی فقط در لانه های موقتی به کار می رود.
در ساختن کف می توان از مصالحی چون کف سیمان، کف چوب، کف آجر استفاده نمود .
رایجترین کف در ایران به شرح زیر است :
20 سانتیمتر از سطح زمین را شن ریزی می کنند . و آن را باید خوب کو بید و طبقه ای ا ز بتون به ضخامت 8 تا 10 سانتیمتر کشید بعد عایق بندی یا قیروگونی کرددر آخر لا یه ای به ضخامت 4 تا5 سانتیمترسیمان بر روی قیر گونی کشید .
دیوار ساختمان:
بسته به نوع وشکل ساختمان دیوارها فرق می کند . معمولاً دیوار ساختمانهای انفرادی ساده وکوتاه وارتفاع در ساختمانهای چند ردیفی وآنهایی که دارای سقف دوگانه هستند بلندتر است ارتفاع در ضلع جنوبی بلندتر از شمالی است در داخل لانه نیز از یک سری دیوارهای کوتاه به منظور جدا سازی قسمتهای مختلف استفاده می کنند ، این دیوارها به طور معمول از تورهای سیمی ساخته می شود .
دو نوع از دیوارهای مناسب در مرغداری :
1-استفاده از بلوکهای سیمانی توخالی 24 سانتیمتر طرف داخل بلوکها را توسط ورقهای پرس شده واز کاه به ضخامت 5 سانتیمتر پوشانده توسط میخ به دیوار چسبانده از سطح زمین تاارتفاع یک متری سیمان کاری نموده وبقیه را گچ کاری می کنند طرف خارجی را برای جلوگیری از نفوذ باران سیمانکاری می کنند .
2- استفاده از آجر معمولی وعایق کاری نمودن همچنین استفاده از ورقهای آلومنیوم یا نئوپان رنگ شده استفاده کنند وطرف بیرون را سیمان کاری کنند .
سقف:
با توجه به امکان تبادل سریع حرارتی در سقف آشیانه های مرغداری باید سعی در عایق کاری این قسمت از ساختمان نمود .
سقف دارای انواع زیر است :
سقف ساده ، سقف شیبدار ، سقف شیبدار با زاویه مساوی ، سقف شیبدار با زاویه نا مساوی .
در و پنجره:
درها از نظر اندازه باید بزرگ نباشند . حداقل یک متر پهنا ودو متر بلندی داشته باشند . تعداد پنجره ها را باید حداقل گرفت ، در مناطق سردسیر باید از چوب استفاده کرد و درمناطق خیلی سرد بهتر است پنجره ها دوبل باشند . مساحت پنجره تابعی از سطح آشیانه است به متوسط20/1 تا 25/1 سطح آشیانه به پنجره اختصاص می یابد . پنجره هرچه به کف نزدیک تر باشد آفتاب بیشتری به کف خواهد تابید در مناطق سردسیر برای حداکثر استفاده از نور وگرما پنجره ها را باید حتی المکان به کف نزدیک کرد . البته پیشنهاد می شود که با توجه به هزینه ها و مسائلی چون ، تنظیم نور سالن ، جلوگیری از ورود آلودگی به داخل سالن و . . . از سیتم ویندولس (بدون پنجره ) استفاده شود .
ارتفاع سالن در مناطق سردسیر 4/2 متر و در مناطق گرمسیر 3 متر باید باشد .
